Monitory komputerowe, artykuł przekrojowy, część 4: Monitory z matrycą VA -charakterystyka technologii oraz cechy użytkowe

Dzisiejszy artykuł jest przed ostatnim artykułem z serii dotyczącej monitorów komputerowych, technologii i pojęć z nimi związanych. W poprzednich artykułach opisywaliśmy historię rozwoju tego przydatnego wynalazku oraz dwa podstawowe typy stosowanych w nich matryc – matrycę TN (Twisted Nematic) oraz matrycę IPS (In-Plane Switch). Osoby, które nie miały okazji zapoznać się z tymi teksami odsyłamy bezpośrednio do każdej części w poniższych linkach:

1. Monitory komputerowe – artykuł przekrojowy: historia rozwoju, kluczowe pojęcia, jak wybrać właściwy – część 1.

2. Monitory komputerowe – artykuł przekrojowy, część 2: LCD i matryca Twisted Nematic (TN).

3. Monitory komputerowe – artykuł przekrojowy, część 3: Monitory z matrycą IPS

Niniejszy tekst będzie traktował o trzecim rodzaju matryc szeroko stosowanych w monitorach komputerowych czyli matrycy Vertical Alignment czyli w skrócie – VA. Tym samym opiszemy zarówno różnice w budowie tej matrycy zestawiając ją z dwoma poprzednio opisywanymi czyli IPS oraz TN, jak również dokonamy charakterystyki cech użytkowych monitorów z Vertical Alignment.

W ostatnim artykule opiszemy szczegółowo pojęcia związane z pracą monitora komputerowego, które charakteryzują jego specyfikację. Zapoznanie się z nimi pozwoli na świadomy i precyzyjny dobór właściwego ekranu do określonych, prowadzonych przez siebie działań na komputerze - ale zanim do tego dojdzie skupmy się na clue dzisiejszego artykułu: matrycy Vertical Alignment.

A zatem do dzieła – zapraszamy do lektury.

Matryca Vertical Alignment – VA

Matryca Vertical Alignment (VA) to trzeci typ matryc stosowanych w monitorach komputerowych. Powstała w latach 90 ubiegłego wieku równolegle do opracowywanej ówcześnie matrycy IPS i w założeniu ten typ matryc miał być pośrednim rozwiązaniem pomiędzy matrycą TN oraz IPS – czyli posiadać szerokie kąty widzenia i nasycone, rzeczywiste barwy jak w IPS, wraz z wysoką częstotliwością odświeżania i niskim czasem reakcji jak w TN. Założenia projektowe mogą tworzyć wrażenie, że mamy do czynienia z matrycą idealną, a więc na tyle uniwersalną, że można ją zastosować zarówno do produkcji grafiki komputerowej jak również grania w dynamiczne gry sieciowe. W rzeczywistości jest nieco inaczej i chodź pewne, niewątpliwe zalety zostały w tej matrycy uwypuklone to posiada ona też pewne wady – oba aspekty rozwiniemy w dalszej części artykułu. Mimo wszystko aktualnie monitory z matrycą VA są produktami, które z powodzeniem wywalczyły i posiadają spory udział w rynku monitorów komputerowych, a co znamienne w tej gamie produktów istnieje olbrzymi wybór między różnymi modelami z różnymi podtypami tej matrycy. Podobnie jak matryce IPS oraz TN, matryca VA podlega stałemu rozwojowi technologicznemu stąd obecnie możemy wybierać modele monitorów z udoskonalonymi wersjami tej matrycy takimi jak MVA oraz PVA, które charakteryzują się poprawionymi parametrami pracy.

Matryca Vertical Alignment – budowa wewnętrzna.

Matryca Vertical Alignment – podobnie jak matryca IPS oraz TN – zbudowana jest z tych samych podzespołów. Mamy zatem w konstrukcji matrycy elementy takie jak źródło światła, analizatory, szklane płytki, ciekłe kryształy, polaryzatory, elektrody, warstwy polimerów oraz filtry koloryzacyjne. Główną różnicą między pozostałymi typami matryc jest ułożenie ciekłych kryształów na szklanych płytkach – te rozłożone są zarówno pionowo jak i ukośnie do powierzchni panelu ekranowego. Poniższa grafika doskonale obrazuje to w jaki sposób rozłożone są ciekłe kryształy w matrycy VA oraz jak pozycja ciekłych kryształów przekłada się na przepuszczanie światła:

Na poniższej grafice przedstawiamy natomiast przekrój ekranu z matrycą Vertical Alignment wraz z wyszczególnionymi wszystkimi elementami układu w dwóch konfiguracjach - bez przyłożenia napięcia elektrycznego, oraz po zastosowaniu napięcia elektrycznego:

Jak możemy zauważyć, bez przyłożenia napięcia ciekłe kryształy ułożone są w stosunku do ekranu w sposób skośny lub prostopadły do powierzchni ekranu, co sprawia, że światło nie przechodzi na polaryzatory przez co piksele w takiej konfiguracji są wygaszone. Stopniowe przyłożenie napięcia do układu przekłada się na częściową zmianę pozycji ciekłych kryształów w związku z czym światło zaczyna docierać na polaryzatory co połowicznie rozświetla piksele ekranowe. W przypadku zastosowania pełnego napięcia ułożenie ciekłych kryształów staje się równoległe do powierzchni ekranu, światło całą wiązką odbierane jest przez polaryzatory rozświetlając w pełnym zakresie piksele ekranowe. Mamy zatem tutaj tą samą zasadę działania jak w pozostałych dwóch opisywanych wcześniej typach matryc. Dla porównania zamieszczamy grafikę, w jaki sposób ciekłe kryształy rozłożone są w pozostałych typach matryc - IPS oraz TN:

Spoglądając na powyższe schematy możemy dojść do wniosku, że różnica w rozłożeniu tych elementów w poszczególnych matrycach jest subtelna. Jak zatem takie ułożenie ciekłych kryształów w matrycy VA wpływa na generowanie i odbiór obrazu?

Matryca Vertical Alignment (VA) – cechy użytkowe

Matrycę Vertiacl Alignment (VA) można określić jako wypośrodkowaną parametrami pracy między matrycą Twisted Nematic (TN), a In-Plane Switch (IPS). Wyszczególniamy następujące cechy generowania obrazu:

1. Kąty widzenia – są zdecydowanie lepsze aniżeli w matrycy TN lecz nie tak dobre jak w matrycy IPS. Już w podstawowej wersji matrycy VA mamy do czynienia z widocznie szerszymi kątami widzenia aniżeli w matrycy TN ale i tak do ideału było jej daleko. W unowocześnionych wersjach tej matrycy – MVA oraz PVA zmieniono ułożenie ciekłych kryształów na niejednolite, pochylone skośnie w obie strony stąd kąty widzenia są zbliżone do matrycy IPS i z którego miejsca byśmy nie patrzyli na ekran monitora otrzymujemy niezmienny kolorystycznie obraz.

2. Paleta barw i ich odwzorowanie – w matrycy VA i jej nowocześniejszej wersji MVA odwzorowanie kolorów nie jest najlepsze i daleko im do tego z matrycy IPS, stąd najczęściej nie są one stosowane w profesjonalnych monitorach graficznych. Mimo to w porównaniu do matrycy TN w VA i MVA parametr wypada znacznie lepiej gdyż ekrany z nimi bazują na 8 bitowym procesorze kolorów. Inaczej sprawa ma się w nowocześniejszej matrycy PVA – odwzorowanie kolorów tylko nieznacznie ustępuje temu z IPS przez co implementuje się je w profesjonalnych monitorach graficznych.

3. Odwzorowanie czerni – parametr, który w matrycy Vertical Alignment wypada najlepiej w porównaniu do TN oraz IPS i jest najmocniejszym atutem ten matrycy. W VA mamy do czynienia z najlepiej generowaną, głęboką czernią bez intonowania jej do postaci różnych odcieni ciemnej szarości gdyż piksele w tym układzie są najskuteczniej wyciemniane. 

4. Czas reakcji – technologia Vertical Alignment w podstawowej wersji dość słabo prezentuje się w tym aspekcie stąd czas reakcji ustępuje znacząco w przypadku ekranów z TN, i nieznacznie w przypadku ekranów z IPS. Przekłada się to na problemy z ostrością obrazu w ruchu i efekt smużenia podczas wyświetlania dynamicznych scen. Jeśli natomiast mówimy o nowszych technologicznie matrycach VA takich jak MVA czy PVA ten parametr został mocno poprawiony dlatego na rynku można spotkać gamingowe wersje monitorów z czasem reakcji poniżej 1ms.

5. Kontrast – jest aspektem, w którym matryca VA wypada najlepiej w porównaniu do innych matryc i ma związek z odwzorowaniem czerni. Wysoka jasność monitora przy głębokim wygaszaniu pikseli sprawia, że obraz na ekranie prezentuje się w sposób wyraźny, czytelny, a za razem przyjazny dla wzroku.

6. Rozdzielczość – matryce VA posiadają szeroki zakres rozdzielczości – od Full HD (1920x1080 pikseli), przez QHD (2560x1440 pikseli) po 4K Ultra HD (3840x2160 pikseli), a zatem generują wysokiej jakości obraz o dużej liczbie szczegółów.

Monitor z matrycą Vertical Alignment (VA) – dla kogo?

Monitory z matrycą Vertical Alignment (VA) z racji posiadania szerokich kątów widzenia i niezłego odwzorowania palety barw idealnie nadając się do obsługi multimediów z dużym naciskiem na odtwarzanie filmów. Świetnie sprawdzą się też przy mniej wymagających grach chodź w przypadku gier sieciowych warto pokusić się o nowszą wariację technologii VA z niskim czasem reakcji. W większości nie są dedykowane pracom graficznym to na rynku można otrzymać modele, które mają poprawione parametry pracy niezbędne do tego rodzaju zadań. A zatem monitory z matrycą VA, czyli technologią pomiędzy TN, a IPS można określić jako uniwersalne i do wielu różnych zastosowań. Warto mieć na uwadze fakt, że jeśli chcemy kupić monitor z matrycą VA do specjalnych, profesjonalnych zastosowań to należy wybrać model posiadający odpowiednią wariację technologii Vertical Alignment, która sprzyja danemu profilowi zadań.

PS. Oczywiście zachęcamy do zapoznania się z ofertą naszego sklepu internetowego - nie tylko z dostępnymi, poleasingowymi, używanymi monitorami, które są przedmiotem powyższego tekstu, ale również z oferowanymi przez nas poleasingowymi laptopami oraz komputerami stacjonarnymi. 

Przydatne linki:
1. Poleasingowe laptopy: https://netman.pl/3-laptopy-poleasingowe
2. Poleasingowe komputery stacjonarne: https://netman.pl/11-uzywane-komputery-poleasingowe
3. Poleasingowe monitory: https://netman.pl/10-monitory-poleasingowe-uzywane
4. Akcesoria komputerowe: https://netman.pl/6-akcesoria

W przypadku zapytań zapraszamy do kontaktu.